Vote Buying: Philippines’ Long-Standing Issue of Marred Elections

Ang mga pobre
Ang pag-analisa sa impormasyon ay nagpakita nga ang pagpamalit og boto sa mga pobre kay komon kaayo, pero ang insidente managlahi depende sa matang sa pagpalit og boto. Ang gigamit nga pamaagi permi nga porma ay sama sa paghatag ug pagkaon ug sinina, apan ang mga tanyag ug kuwarta makit-an pa gihapon sa kapin sa kwarter sa mga ni-tubag. Sa kaugmaoon nga panglantaw, ang pagpamalit og boto makapasuko sa komunidad tungod kay ang mga kurakot nga opisyal ang gipili sa katungdanan nga wala maghimo og mga palisiya nga makapauswag sa panginabuhi sa mga kabus, samtang ang anaa sa kakabus nagpabilin sa kasamtangan nga sitwasyon samtang ilang gidawat ang short- term benefits.

Una, ang pagpanikas sa balota o botante naglaraw sa mga resulta sa eleksyon pinaagi sa paghimo og mga ilegal nga aksyon nga naglambigit sa pagpanghilabot sa proseso sa usa ka eleksyon.

Ikaduha, ang ubos nga edukasyon sa mga botante mosangpot sa kakulang sa kahibalo sa mga tao sa sistema sa politika. Sa kulang nga edukasyon sa mga botante, dili nila masabtan ang ilang mga katungod ug ang ilang abilidad kung kinsa ang botaran. Dili gani sila makahibalo kon kinsa ang angayan nga mobotar; asa ug unsaon pagparehistro, ug nagdala lang kini ug “absent-minded approach” kon unsaon nato pag-alagad ug pag-atiman sa atong nasud.


Ang katapusan mao ang pagpanlupig sa eleksyon nga susama sa pagpanikas sa balota sa diwa nga kini mao ang tinuyo nga paggamit sa gahum ug pwersa aron makab-ot ang politikanhong mga tumong. Ang pagpanikas sa balota nagpasiugda sa politikanhon o elektoral nga kapintasan ug kini nagdala ngadto sa nagkadaghang risgo sa mga panagbangi sa mga gobyerno ug sibil nga mga katilingban nga dugang nga adunay epekto sa sosyal ug ekonomikanhong kaayohan sa nasud ingon man ang pagkadili balanse sa sosyal nga relasyon.

Ang mga sukaranan alang sa pagpalit sa boto naglakip sa:
Bisan kinsa nga tawo nga naghatag, nagtanyag, o nagsaad sa salapi o bisan unsang butang nga adunay bili, naghatag o nagsaad sa bisan unsang opisina o trabaho, prangkisa o grant, publiko o pribado, o naghimo o nagtanyag nga mogasto, direkta o dili direkta, o hinungdan nga mahimo ang paggasto, sa bisan kinsang tawo, asosasyon, korporasyon, entidad, o komunidad aron maaghat si bisan kinsa o ang publiko, sa kinatibuk-an, sa pagbotar o batok sa bisan kinsa nga kandidato o pagpugong sa iyang boto sa eleksyon, o sa pagbotar o batok sa bisan kinsa nga nagtinguha sa nominasyon o pagpili sa usa ka kandidato sa usa ka kombensiyon o susamang proseso sa pagpili sa usa ka partidong politikal.

Ang bisan kinsang tawo nga madakpan subay sa Vote Buying ubos niini nga artikulo mapriso nga dili moubos sa usa ka tuig apan dili molapas sa unom ka tuig ug ipailalom sa probasyon.
- Republic Act 9160 of the Anti-Money Laundering Act of 2001. Section 4 of RA 9160 nagingon na isip usa ka krimen diin ang mga kita sa usa ka supak sa balaod nga kalihokan gitransaksyon, sa ingon naghimo kanila nga makita nga naggikan sa mga lehitimong tinubdan.

Ang “small money laundering” magsugod kung adunay pipila ka mga lider sa kampanya sa eleksyon nga gitahasan sa pagtigom sa mga Filipino citizen ug unya sa ulahi mopahibalo sa presyo nga ang usa ka kandidato andam nga mobayad niini nga mga botante kon sila mopili sa pagbotar kanila sa maong eleksyon. Sukad niadto, kini nga mga tigpataliwala nga nagdumala sa pag-apod-apod sa kuwarta kasagarang magtakuban sa mga panagtapok sa masa ingon usa ka plataporma alang sa pag-apod-apod sa mga gipangayo nga bayad. Uban sa pagtakuban sa lugar, ang krimen sa money laundering mahitabo. Apan, dili mahimo ang pagbayad sa higayon nga mahuman na ang katapusang balota, busa adunay mga “watchers” usab nga gitahasan sa pagdumala sa maong mga botante aron masuta kon tinuod ba nga mibotar sila sa maong kandidato. Kini nga mga tigpaniid nakakuha usab salapi gikan sa proseso sa pagpalit sa boto.

- Article Five of the 1987 Philippine Constitution on Suffrage nga gipahayag sa katungod sa pagbotar niining sociopolitical nga isyu sa Vote Buying. Ang Vote Buying usa ka buhat sa paglapas sa sekreto ug kasagrado sa balota sanglit ang kagawasan sa pagpili sa pagpili sa mga opisyal sa publiko gitakda ug gibuy-od sa diwa nga kining mga opisyales nakadesisyon nang daan sa mga desisyon sa mga botante nga adunay presensya sa kuwarta.

Bisan pa, kung kini nga isyu gipatuman nagrebelde kini sa pundasyon sa Suffrage Article of the Philippine 1987 Constitution nga nagtumong sa pagtugot sa mga tawo sa pagsunod sa tanan nga mga lagda ug regulasyon nga gitakda sa Commission on Elections. Ang mga Pilipino gigapos sa demokrasya, diin kitang katawhan gitahasan sa paggamit sa transparency, accountability, ug kagawasan.

-Republic Act 6646 Section 28: Prosecution of Vote Buying and Vote Selling Pamatuod nga labing menos usa ka botante sa lain-laing mga presinto nga nagrepresentar sa labing menos 20% sa kinatibuk-ang mga presinto sa bisan asang munisipyo, siyudad o probinsya ang gitanyag, gisaad o gihatagan ug salapi, bililhong konsiderasyon o uban pang gasto sa mga paryente, lider ug/o mga simpatisador sa kandidato alang sa ang katuyoan sa pagpasiugda sa pagkapili sa maong kandidato, maglangkob sa usa ka malalis nga presumption sa usa ka conspiracy ubos sa paragraph (b) sa Section 261 sa Batas Pambansa Blg. 881.

Ang mga saksi nga nagreklamo nga nagpamatuod sa tanyag o saad pinaagi sa o sa pagdawat sa botante sa salapi o uban pang konsiderasyon gikan sa mga paryente, mga lider o mga simpatisador sa usa ka kandidato, mahimong igo nga basehan alang sa usa ka imbestigasyon nga himuon dayon sa Komisyon, direkta o pinaagi sa angay niini. awtorisado nga legal officers, ubos sa Section 68 o Section 265 sa maong Batas Pambansa Blg. 881.

-Republic Act 9369 Section 1 Polisiya sa Estado ang pagsiguro nga gawasnon, hapsay, matinud-anon, malinawon, kasaligan ug may kahibalo nga mga eleksyon, plebisito, referenda, recall ug uban pang susamang mga ehersisyo sa eleksyon pinaagi sa pagpalambo sa proseso sa eleksyon ug pagsagop sa mga sistema, nga maglambigit sa paggamit sa automated nga eleksyon sistema nga magsiguro sa sekreto ug kasagrado sa balota ug sa tanang mga dokumento sa eleksyon, konsolidasyon ug pagpasa sa kamandoan nga ang proseso mahimong transparent ug katuohan ug nga ang mga resulta mahimong paspas, tukma ug nagpakita sa tinuod nga kabubut-on sa katawhan.

Sa Vote Buying, ang risgo sa kwarta nga suborno sa mga opisyal sa COMELEC mahimong mapamatud-an nga hulga sa kasagrado sa balota. Ang Vote Buying mahimong dili lamang anaa sa mga botante kondili anaa kini sulod sa mga opisyal nga maoy nagdumala sa pag-ihap ug pagmonitor sa mga boto sa publiko. Nalapas na ang sekreto ug kasagrado sa balota sa higayon nga ang kandidato nga modagan sa posisyon makaila na kon kinsa ang iyang mga botante.

Tsek ug kontra sa maling kasayuran
Sama sa pag-abot sa eleksyon sa nasud sa 2022, tinuod nga importante kaayo nga tanan magtsek ug kontra sa maling kasayuran. Walay pagdahom nga karon nga panahona, ang tanan kinahanglang makit-ambit sa pag-amoma sa kamatuoran ug pagpakigbisog batok sa mga peke nga balita sa social media. Kini important aron makapili og maayong lider nga makahatag og labaw nga kaugmaon sa mga Pilipino.

Pag-research sa ilang posisyon sa mga sosyal nga isyu
Maayo kaayo nga mahibal-an kung asa nagtindog ang mga kandidato sa mosunod nga eleksyon sa mga sosyal nga isyu. Kinahanglan nga ang mga botante magbalik-balik sa mga posisyon sa mga kandidato base sa unsa ka benepisyo sa tanan, dili lang sa ilang kaugalingon, apan usab sa mga marginalisadong grupo sa komunidad, sama sa mga katigulangan ug kabus nga mga komunidad.

Pagtimbang sa ilang plataporma
Importante nga pili-on sa mga tawo ang mga aspiranteng may kahibalo sa paghimo ug konkretong mga solusyon alang sa matag kalisod, lakip ang mga benepisyaryo niini, mga tikang sa implementasyon, ug mga gipangandoy nga resulta, nga kaya nilang mapatuman nga maayo kung sila naa na sa posisyon.

Pag-check sa ilang background
Sa matag eleksyon, importante nga mag-research ang mga botante sa mga kandidato aron masusi ang ilang rekord sa panahon nga sila nag-alagad sa ilang posisyon ug kung aduna ba silay rekord sa kawatanan aron malikayan ang pag-antos pinaagi sa mga dautang pulitiko. Gani, ang mga botante usab kinahanglan nga paningkamutan pagtimbang-timbangon ang mga kalipikasyon sa usa ka kandidato tungod kay kini ang magiging basehan sa kaalam ug kakayahan sa pulitiko.